Koppeltekens en gedachtestreepjes

Een koppelteken verbindt twee of meer woorden met elkaar, terwijl een gedachtestreepje woorden in verklarende opmerkingen van elkaar scheidt. De twee worden soms verward omdat ze zo veel op elkaar lijken. Hun gebruik is echter verschillend. Koppeltekens worden niet gescheiden door spaties, terwijl een gedachtestreepje een spatie aan beide zijden heeft.

Koppeltekens

Koppeltekens worden gebruikt om twee woorden of delen van woorden samen te voegen om verwarring of ambiguïteit te voorkomen. Raadpleeg je woordenboek als je niet zeker weet of een koppelteken nodig is in een samengesteld woord. Onthoud wel dat de huidige spelling mogelijk veranderd is sinds de publicatie van je woordenboek.

Voorbeelden

run-down
up-to-date

Er zijn enkele gevallen waar koppeltekens geschreven woorden verduidelijken, bijvoorbeeld bij een klinkerbotsing of als een prefix is toegevoegd of in familierelaties. Veel woorden die in het verleden een koppelteken hadden, hebben het koppelteken laten vallen en zijn een enkel woord geworden (email, nowadays).

Voorbeelden

co-operate
bell-like
anti-nuclear
post-colonial
great-grandmother
son-in-law

Maar in sommige gevallen verandert een koppelteken de betekenis van een zin.

Voorbeeld

I am thinking of re-covering my sofa (= een nieuwe overtrek op mijn sofa laten zetten)
I would like to recover my sofa. (= sofa terugkrijgen van iemand die hem geleend of gestolen heeft)

Koppeltekens in getallen

Gebruik een koppelteken met samengestelde getallen van eenentwintig tot en met negenennegentig.

Voorbeelden

fifty-one
eighty-nine
thirty-two
sixty-five

Plaats in geschreven breuken een koppelteken tussen de teller en de noemer, behalve als er al een koppelteken in of de noemer of de teller staat.

Voorbeelden

two-fifths
one-third
three-tenths
nine-hundredths
sixty-nine eighty-ninths

Gebruik een koppelteken als een getal deel uitmaakt van een bijvoeglijke samenstellling

Voorbeelden

France has a 35-hour working week.
He won the 100-metre sprint.
Charles Dickens was a great nineteenth-century novelist.

Gedachtestreepjes

Gedachtestreepjes kunnen gebruikt worden om verklarende opmerkingen of opmerkingen toe te voegen op ongeveer dezelfde manier als je haakjes zou gebruiken. In formeel schrijven kun je beter het haakje dan het gedachtestreepje gebruiken, omdat de dash als minder formeel beschouwd wordt. Gedachtestreepjes kunnen gebruikt worden om nadruk te leggen op een zin.